Apartheid in Zuid Afrika

Dag 232 tm 235, 18 tm 21 juni 2009, Nelspruit en Johannesburg

Funky Monkey is onze bestemming van vandaag, ofwel de toeristenmagneet Nelspruit. We gaan niet naar het (Paul) Krugerpark maar gebruiken de stad als tussenstop tussen Swaziland en Johannesburg. We komen er al lekker vroeg aan die dag, want er zijn weinig passagiers waardoor er geen tussenstops nodig zijn. Dat Nelspruit dé plek is om naar het Krugerpark te gaan laat zich overal raden, ze weten daarbij ook schrikbarende prijzen te vragen voor de toertjes die voor de lokale bevolking zelf vaak een fractie kost. Was Swaziland nog zo lekker goedkoop, hier zijn de prijzen verdubbeld. We moeten helaas besluiten geen toertje te doen en gaan dus maar eens de lokale mall bezoeken.

We zitten een kwartier in de taxi en rijden dan een enorm parkeerterrein op waar we moeten kiezen uit één van de zes ingangen om afgezet te worden bij de mall. Tja, laten we maar eens beginnen bij de eerste ;-) Een supermodern complex met alle topmerken uit de Westerse wereld. Er is zelfs een bioscoop en omdat we toch genoeg tijd hebben besluiten we eens lekker naar de film te gaan. Angels and Demons met Tom Hanks in de hoofdrol. 's Avonds is er weer voetbal op tv, de Confederations Cup, een opwarmertje voor de in 2010 te houden wereldcup in Zuid Afrika. De volgende dag is echt een hangdag, we hebben er spijt van dat we niet naar Mozambique zijn gegaan. We dachten tijd te kort te hebben, maar nu zitten we ook maar te niksen, zonde van de tijd eigenlijk.

We vertrekken weer naar Johannesburg voor de allerlaatste dagen in Zuid Afrika. We hebben nog één toer op ons lijstje staan, het bezoeken van het apartheidmuseum én de wijk Soweto. Soweto, ofwel SOuth WEst TOwnship, is één van de meest bekende en grootste townships die Zuid Afrika rijk is. Het is een stad op zich en heeft een rijke geschiedenis gekoppeld aan de apartheid. Onze gids rijdt door de verschillende wijken heen en toont ons dat er niet alleen arme mensen wonen. Er zijn eigenlijk drie te onderscheiden groepen: de rijke zwarte Zuid Afrikaanse wijk, de 'middelclass' en dan nog de mensen die in hutjes moeten wonen in afwachting van een staatswoning.
Dat wachten kan soms wel oplopen tot 10 jaar en in de tussentijd moeten ze leven zonder stromend water en elektriciteit. We rijden ook nog langs het huis van Desmond Tutu en bij het huis van Nelson Mandela stoppen we voor een bezoek. Na zijn vrijlating heeft hij daar nog 11 dagen gewoond totdat hij gek werd van de continue stroom aan mensen die om zijn aandacht vroegen. Het is nu een museum die het verhaal vertelt van een man die altijd achter zijn droom heeft gestaan en daarvoor bereid was te sterven. De straat staat overigens in het Guinness Book of World Records, want het is de enige straat ter wereld waar twee Nobelprijs winnaars wonen: Tutu en Mandela.

Na dit bezoek gaan we naar een museum wat vertelt over de studentenopstand in 1976 die het apartheidsbewind heeft doen wankelen. Honderden jongeren zijn hierbij afgeschoten, omdat ze weigerden om les te krijgen in het Afrikaans. Engels was de voertaal, maar om 'gelijke kansen' te creëren werd besloten dat studenten voor 50% in het Engels en 50% in het Afrikaans les gegeven werd. In de praktijk betekende dit dat de zwarte studenten nog verder achtergesteld werden. Onze gids legt ook uit dat het verboden was om met meer dan drie mensen samen te zijn op straat. Eén persoon was ok, twee personen konden een stelletje zijn, drie personen samen werd verdacht en bij vier personen mocht je schieten. Dit werd overigens vrij letterlijk genomen. We bezoeken een kerk waar de jongeren stiekem afspraken en waar je ook kijkt zijn de kogelgaten zichtbaar, zelfs ín de kerk! Later zullen we zelfs een video zien waarbij een groep studenten hardhandig uit de kerk wordt gedreven.. ** slik **.

Na een snelle lunch gaan we door naar het Apartheidsmuseum. Zuid Afrika is het enige land ter wereld waar ze zo'n duidelijke scheiding doorvoerden tussen de verschillende rassen en huidskleuren. Bij de ingang krijgen we willekeurig een kaartje in ons handen waarop staat wat onze kleur is. Mascha bleef blank, maar ik was nu een zwarte en moest ook de ingang in die voor zwarten bedoeld was. Je kreeg hiermee een beeld van hoe het geweest moest zijn ten tijde van de segregatie. De Apartheid had slechts één doel voor ogen, een veilige leefomgeving voor de blanken creëren waarbij ze de macht over de zwarten hadden. Zwarten werd het verboden in de steden te wonen en kregen nauwelijks opleiding waardoor ze slechts inzetbaar waren voor de zware handenarbeid. Een mensonterende situatie, zeker als je bedenkt dat het hoogtepunt zich ver na deTweede Wereldoorlog plaats had. Blijkbaar had de oorlog hen niets geleerd.

De ommekeer vond plaats toen de studenten in opstand kwamen tegen het leersysteem. Dit kreeg de aandacht van de hele wereld en er werden vele sancties opgelegd. Toch duurden het nog jaren voordat de apartheid werkelijk afgeschaft werd. Tot op de dag van vandaag zijn de naweeën van het apartheidsbewind nog duidelijk voelbaar. Er is nog een duidelijk scheiding tussen blanken en zwarten en er heerst nog veel racisme onder de oudere blanke generatie. Het zal nog vele generaties duren voordat er een samenleving is die elkaar als gelijke zullen behandelen, een erg trieste situatie.

We zijn erg blij dat we nog een stop-over in Zuid Afrika hebben gemaakt. Het heeft zowel een prachtige verhaal over de mensen die als één met de natuur leefden als ook een zeer pijnlijke verleden van haat en scheiding. En bovenal een prachtige natuur. 't was kort, ons bezoek aan dit land, maar we komen een keer terug. Dat is zeker! Op naar Maleisië.....