Cuba, waar ik mijn dansschoenen kapot danste

Je moet gaan zolang Castro nog leeft! Die zin hoorde ik vijftien jaar geleden al. Maar ik ben er nu achter dat als hij of zijn broer dood gaat, er vanzelf een andere leider het systeem overneemt. Ondanks dat de Amerikanen de banden nu aan het herstellen zijn. De Cubanen zelf geloven er in ieder geval absoluut niet in dat het systeem ‘valt’ bij de dood van de Castro broers.

Sterker nog, de man die me kaartjes verkoopt op het busstation is erg uitgesproken. Hij probeert mijn kaartjes te printen met een oude Epson printer. Je weet wel, met van dat papier met die gaatjes aan de zijkanten. Het ding loopt steeds vast. Ik ben geduldig, maar hij barst bijna uit elkaar van frustratie. Hij valt uit, niet tegen mij, maar tegen het systeem. “I fucking hate this system. Nothing works in my country. I am stuck here. I have no chances. Nothing is ever gonna change here, Ever.. I hate this so much.” Hij kijkt me er indringend bij aan. Je zo uitlaten is niet echt ‘handig’ in een land waar mensen altijd mee luisteren. Toch grijpt hij zijn kans. Ik zeg dat het me erg spijt voor hem. Na nog wat gevloek op de grote leider, is de printer ook weer werkend en krijg ik mijn kaartjes. Hij zegt nog sorry tegen me en gaat gefrustreerd verder met zijn werk. Cuba is een vakantieland. Met prachtige stranden, perfect mooie blauwe zee, de zon schijnt er volop. Er is geweldige muziek, de mojitos en de cuba libres zijn heerlijk. Tot zo ver niets aan de hand. Als je aan de oppervlakte blijft in dit land, waan je je in het ideale vakantieplaatje. Je kunt in een resort met een bandje om je pols je twee weken vol eten en drinken en je komt dan lekker bruin thuis. Maar dit land heeft een extra laag. De kaartjesverkoper op het busstation is een voorbeeld van dat ‘laagje’.

Op de bonnefooi
We hebben twee weken op de bonnefooi door Cuba gereisd. Een ticket Havana en verder zien we wel, was het idee. We waren redelijk onvoorbereid. Ik had gewoon geen tijd gehad om ook maar iets te lezen vooraf. Twee bikini’s, wat uitgaansjurkjes en mijn dansschoenen. Dat waren de belangrijkste items in mijn rugzak. Kim was beter voorbereid, zij had een koffer mee met heel veel spulletjes voor mensen daar. Schoenen, kleding, cosmetica. We komen laat in de avond aan in Havana. We worden opgehaald en rijden naar onze casa in zo’n oude klassieke auto. Hilarisch vinden we het. Want zo’n oude auto die nog rijdt! Waanzinnig! Diezelfde auto blijkt de volgende dag in daglicht één van de mooiste exemplaren te zijn die we zullen tegenkomen tijdens onze reis…..

Propaganda in plaats van reclame
Na een top ontbijt in onze casa particular proberen we een taxi collectivo te nemen naar het historisch centrum. Dat is de taxi voor de lokale bevolking. Niet iets wat heel makkelijk is. We steken de straat wel 6 keer over, want we worden van de ene naar de andere kant verwezen. Is het raar dat twee turistas met lichte haartjes in zo’n deeltaxi willen? Hoe weten we welke we moeten hebben, en waar we eruit moeten? Mijn Spaans is een stuk roestiger dan dat van Kim. Maar we zijn allebei niet voor één gat te vangen, en redden ons uiteindelijk toch weer prima. De taxi valt echt bijna uit elkaar. Uit de blikken boxen knalt keiharde latin muziek. Zo komen we wel in de juiste stemming. Wat opvalt? Winkels zijn vrijwel leeg. Oude spullen. Of wat Chinese rommel. Er isbgeen reclame, zijn geen advertentieborden op straat, wel heel veel propaganda over de revolutie. Verval, maar veel ernstiger dan alleen wat achterstallig onderhoud. Echt verval. Je ziet dat het ooit mooie gebouwen geweest zijn.  Het zijn wel fotogenieke plaatjes. De lege straten (ik bedoel zonder auto’s, in NL staan straten vol met auto’s. Hier zie je af en toe een auto). En mensen die lopen. Navraag leert ons dat fietsen heel duur zijn in de aanschaf, als ze al te koop zijn. Prive auto’s zijn er nauwelijks, taxi/bussen kosten geld, dus loopt men.

Dansen dansen dansen
Onze route door Cuba is ietwat willekeurig. We willen van alles, maar hebben geen auto gehuurd. Lange busreizen zijn een beetje zonde van onze korte tijd hier. We besluiten: Trinidad wordt het, maar waarom niet eerst via Cienfuegos? We zien wel of daar wat te doen is. En of! We komen er aan op een maandag. En in de avond is de nightclub afgeladen. Reden? Vieren dat het weekend voorbij is. We leren snel hier :-) Als ik over mijn eerste schaamte heen ben (kan ik het wel?), ga ik los op salsa, merenque, bachata en het wat ‘ordinairdere’ reggeaton.  Cienfuegos is niet super toeristisch. Als we de volgende dag naar het strand gaan (15 km verderop) worden we herkend door de life guard.  Die was blijkbaar ook in de disco vannacht. We raken op straat vaak aan de praat met mensen die iets van ons willen. Shampoo, kleding, schoenen. Geld wordt ons niet gevraagd, waarschijnlijk omdat je met het geld toch niets kan kopen, aangezien er nauwelijks iets te koop is.

We vermaken ons prima in Cienfuegos, maar gaan toch na een paar dagen met de bus naar Trinidad. Aha, hier zitten dus alle toeristen!  Busladingen vol Duitse 60-plussers. We hebben er een fijne casa (de staatshotels laten we aan ons voorbij gaan), en vermaken ons weer prima met dansen bij de Casa de Musica, de grotdisco, het stadje verkennen en het strand. Hier doen we ook een poging tot internetten, het ís er namelijk wel in Cuba, alleen duur en traag. En voor Cubanen dus al helemaal niet te betalen. Sowieso is geld een rare kwestie hier. Voor ons is er de CUC, Cubanen betalen met een andere valuta. Dat is vooral verwarrend als je ergens bent waar prijzen alleen in hun valuta staan, zoals een markt. Of als je wel wisselgeld krijgt in pesos. Ik ben niet goed met getallen en rekenen, dus ik laat de portemonnee aan Kim over. Mijn taak is de route, de planning etc. Na Trinidad plan ik dus een prive taxi naar Santa Clara. Trinidad was geweldig, maar er is meer te ontdekken. Onze casa in Trinidad regelt een casa in Santa Clara. Hier blijven we ook een paar dagen. Hier is o.a. het mausoleum van Che Guevara te bekijken.

Omdenken
Hoewel we het idee hebben het land een klein beetje door te hebben, hebben we nog zo veel vragen. Dit land is echt niet zo maar te doorgronden, alleen al vanwege het totale andere systeem. Wij hebben toch onze kapitalitische opvoeding mee gekregen, hier moeten we 'omdenken'.  We raken er in ieder geval niet over uitgepraat, met elkaar, maar ook niet met de mensen die we ontmoeten.

Rode draad van onze vakantie is de muziek. Ik hoor zoveel geweldige muziek, dat ik steeds aan mensen vraag  om me de naam van de artiest en het liedje te vertellen. Zo leer ik El Tubazo, een liedje wat elke avond wel een paar keer voorbij komt in de discotheca. Mijn salsa gaat ook steeds beter, ik ben al lang voorbij het gevoel van schaamte en snap nu ook echt pas wat mijn dansleraar in Nederland bedoelde met "je laten leiden". Want leiden kunnen deze danspartners wel! We dansen elke avond, mijn schoentjes zijn bijna versleten! We eindigen onze trip in Varadero, achteraf gezien niet de juiste keuze, maar dan weten we dat voor de volgende keer. Hollands als we zijn huren we fietsen en rijden wat rond langs grote resorts vol met Canadezen en Russen. Nee, dit is niet 'the place to be', maar de zon schijnt, het strand is wit en het water blauw. En net als op alle andere plekken in Cuba, de cuba libre smaakt fantastisch.

Sinds we terug zijn in Nederland was Cuba veel in het nieuws (of het viel me gewoon meer op), want er worden grote stappen gezet. De Amerikaanse ambassade is heropend bijvoorbeeld. Er gaan steeds meer mensen naar Cuba toe op vakantie. Dat het gaat veranderen is een feit, Ik hoop alleen dat de mensen niet hun levensvreugde verliezen, want die is aanstekelijk en werkte nog lang na bij Kim en mij. Kim, dank je wel voor dit mooie avontuur! We waren een geweldig stel samen. Ik vermoed dat het dan ook niet bij dit ene tripje blijft....